ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ Ο ΤΟΥΡΚΟΦΑΓΟΣ

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, ο αποκληθείς «Νικηταράς ο Τουρκοφάγος»,
ήρωας από τους λίγους της Επαναστάσεως του 1821, πέθανε στην «ψάθα»,
ως γνωστόν, επαιτών στα σοκάκια του Πειραιώς. Η αρμόδια Αρχή, μάλιστα,
η οποία χορηγούσε τα πόστα στους επαίτες (ήταν τόσοι πολλοί που
ζητιάνευαν μόνο μια ημέρα της εβδομάδας) είχε ορίσει για τον
ήρωα-επαίτη μια θέση κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα η Εκκλησία
της Ευαγγελίστριας και του επέτρεπε να επαιτεί κάθε Παρασκευή.
Ήταν δε τόση η ένδεια του σχεδόν τυφλού πλέον στρατηγού (η πατρίς δεν
του είχε χορηγήσει σύνταξη), ώστε δεν είχε χρήματα ούτε για να
αγοράσει ψωμί για την άρρωστη γυναίκα του. Η περιπέτεια του ήρωα
έφτασε στα αφτιά πρέσβη Μεγάλης Δυνάμεως, ο οποίος ενημέρωσε σχετικά
την κυβέρνησή του. Έτσι κάποια στιγμή, απεσταλμένος της πρεσβείας,
βρέθηκε στο «πόστο» όπου επαιτούσε ο οπλαρχηγός. Μόλις ο Νικηταράς
αντελήφθη τον ξένο, μάζεψε αμέσως το απλωμένο του χέρι.
«Τι κάνετε στρατηγέ;» ρώτησε ο απεσταλμένος. «Απολαμβάνω ελεύθερη
πατρίδα», απάντησε περήφανα ο ήρωας. «Μα εδώ την απολαμβάνετε,
καθισμένος στο δρόμο;» επέμεινε ο ξένος. «Η πατρίδα μού έχει χορηγήσει
σύνταξη για να ζω καλά, αλλά έρχομαι εδώ για να παίρνω μια ιδέα πώς
περνάει ο κόσμος», αντέτεινε ο περήφανος Νικηταράς.

ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΗΡΩΑ :

Ο Νικηταράς – Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1781 στο χωριό Μεγάλη Αναστασίτσα και όχι στο Τουρκολέκα απ’ όπου η καταγωγή του. Ο πατέρας του Σταματέλλος Τουρκολέκας ήταν αρματωλός στο Λιοντάρι. Είχε παντρευτεί τη κόρη του προεστού στο Άκοβο Αναστασίου Καρούτσου, η οποία ήταν αδελφή της γυναίκας του Θόδωρου Κολοκοτρώνη. Ήταν λοιπόν ανεψιός του Γέρου του Μοριά.
Στα 1800 κατέφυγε στα Επτάνησα κυνηγημένος από τους Τούρκους. Θέλησε να πάει να πολεμήσει με τους Ρώσους εναντίον του Ναπολέοντα, δεν τον άφησε όμως ο Κολοκοτρώνης. Έφτασε όμως στη Νάπολη αλλά δεν έλαβε μέρος στις μάχες διότι εν τω μεταξύ ο Ναπολέων κατανίκησε τους εχθρούς του στο Αούστερλιτς.
Παντρεύτηκε όταν γύρισε πίσω στη πατρίδα τη κόρη του κλεφτοκαπετάνιου Ζαχαριά Αγγελίνα, μετά της οποίας απέκτησε τρία παιδιά.
Ο Νικηταράς δεν ήταν μόνο ο απαράμιλλος και περίφημος ήρωας της Επανάστασης του 1821, ο ανιδιοτελής πατριώτης, ο τρόμος και ο φόβος των Τούρκων, ο ταχύτατος και ο απανταχού παρών καθ’ όλη τη Επαναστατημένη Ελλάδα όπου τον ζητούσε η πολεμική ανάγκη. Επί πλέον ήταν ο στρατηγικός δεξιοτέχνης, δημιουργός των απρόοπτων συμβάντων και τεχνασμάτων. Ήταν ο εν παντί επιτελικός νούς και βοηθός του Κολοκοτρώνη. Ήταν βαθύ το αίσθημα ευγνωμοσύνης προς τον θείο του ο οποίος είχε επιμεληθεί της αγωγής του.
Τα τρομερά όπλα του ήσαν : Η καταπληκτική ταχύτητα του, ο πανικός, η ορμητική επίθεση, το τρομερό σπαθί του, η στρατηγική και πολιτική προνοητικότητα, μέγα προσόν. Η φήμη των όπλων αυτών μεταξύ των Τούρκων ήταν τόσο φοβερή, ώστε οι Τούρκοι με το άκουσμα ή την ιδέα τους ότι έρχεται ο Νικηταράς, ετρέποντο σε άτακτη φυγή. Στο ξίφος του μάλιστα ορκίζονταν : Να με φάει το σπαθί του Νικηταρά αν λέω ψέματα. Η τότε κυβέρνηση με έγγραφό της τον απεκάλεσε Αχιλλέα των νέων Ελλήνων. Δεν είχε όμως υμνητή τον Όμηρο αλλά τον Τσοπανάκο, τον λαϊκό στιχουργό του αγώνα. Ο Κολοκοτρώνης, θαυμάζοντας τον για τον πρωτοφανή ηρωισμό του και για τις μεγαλειώδεις αρετές του, τον έλεγε Αρχάγγελο Μιχαήλ και Άγιο Γεώργιο.
Εδώ στη πέτρ’ ασάλευτος
ο στρατηγός Νικήτας
ο Τουρκοφάγος αθλητής
του γένους νέος ακρίτας.
Πάντ’ ανθισμένη ας την κρατά
την δάφνην των Ελλήνων
και στων πολέμων την ιερήν φωτιά
και στων κινδύνων.
Με την έκρηξη της Επανάστασης, στην πρώτη μάχη που δόθηκε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας στις 12 - 13 Μαϊου 1821 (είχε προηγηθεί μια συμπλοκή στο Λεβίδι τον Απρίλη), ο Νικηταράς που κρατούσε με 200 άντρες τα Δολιανά, κατάφερε να αποκρούσει 6.000 Τούρκους που επιτίθεντο με πυροβολικό. Επειδή έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του σ' εκείνη τη μάχη, οι άντρες του τον ονόμασαν Τουρκοφάγο. Διακρίθηκε και στις μάχες που ακολούθησαν, όπου συνεργάστηκε με τον θείο του, κυρίως δε στην πολιορκία και την άλωση της Τρίπολης.

Μετά τη μάχη της Κλεισούρας στο Αγιονόρι στις 28 Ιουλίου 1822, δυό μέρες μετά τα Δερβενάκια, όλοι οι καπεταναίοι και γυναικόπαιδα από τα γύρω χωριά, έπεσαν με βουλιμία στη διανομή και αρπαγή λαφύρων. Μόνο ένας δεν άπλωσε το χέρι του, δεν καταδέχτηκε να πάρει τίποτα από τα πλούσια λάφυρα, ο Νικηταράς, ο πρωτεργάτης της νίκης. Με φτάνει είπε, η Ελευθερία της Πατρίδας. Οι στρατιώτες του με κόπο κατάφεραν να πάρει σαν ενθύμιο ένα σπαθί και ένα άλογο. Αλλά και αυτά δεν τα κράτησε για τον εαυτό του. Το σπαθί το δώρησε αργότερα στον έρανο που έκανε η Πελοποννησιακή Γερουσία, το δε άλογο που ήταν μάλιστα και κολοβό, το χάρισε στον Τσοπανάκο για να μπορεί ν’ ακολουθεί έφιππος τα παλικάρια στις μάχες. Ο φτωχός Τσοπανάκος ευχαρίστησε τον Νικηταρά με το ακόλουθο σατιρικό τετράστιχο:
Το δώρο σου Νικηταρά
Είν’ άλογο χωρίς ουρά
ή μου στέλνεις το κριθάρι
ή σου στέλνω το τομάρι.
Μετά την απελευθέρωση διορίστηκε σαν υπασπιστής του Καποδίστρια. Επί Όθωνα συκοφαντηθείς κλείστηκε στις φυλακές της Αίγινας το 1839. Μετά όμως, δια της προσωπικής απειλητικής επέμβασης του Μακρυγιάννη, αποφυλακίστηκε. Ήταν όμως τυφλός, έρημος και λησμονημένος. Εξ αιτίας των πολλών και ανεκδιήγητων πολεμικών κακουχιών, των συνεχών ψυχικών συγκρούσεων με τις ανθρώπινες μικρότητες, πέθανε την 25^ην Σεπτεμβρίου 1849 σε ηλικία 68 ετών, ο ήρωας Νικηταράς. Η Πατρίδα τον θρήνησε και η Ελληνική Ιστορία τον κατέγραψε στους αθάνατους. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Νεόφυτος Βάμβας, τον δε επιτάφιο ο Παναγιώτης Σούτσος. Τον έθαψαν στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, δίπλα στο Γέρο του Μοριά.