Τη μακραίωνη και περιπετειώδη πορεία της ελληνικής ιστορίας λάμπρυναν και ομόρφηναν με την παρουσία τους, πολλές κορυφαίες προσωπικότητες, σφραγίζοντας με το πέρασμά τους το παλιότερο ή νεότερο παρελθόν. Αναμφίβολα στις ξεχωριστές αυτές προσωπικότητες ιδιαίτερη θέση κατέχει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που βρίσκεται τοποθετημένος στο πλατύσκαλο της κλίμακας των ιστορικών εξελίξεων. Υπήρξε ο μέγιστος πολιτικός άνδρας της πολυκύμαντης και ταραχώδους Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους. Ήταν ο ποιητής της πολιτικής, ο μεγάλος οραματιστής, ο διαυγής στρατηγικός νους, ο γίγαντας της διπλωματίας, ο εμψυχωτής του λαού μας σε κρίσιμες εθνικές στιγμές, ο θριαμβευτής πάνω στη διεθνή πολιτική σκηνή, ο μεγαλύτερος και πιο χαρισματικός ηγέτης όλων των εποχών. Με την απαράμιλλη διορατικότητα, το μεγαλοϊδεατισμό και τη μαγνητική προσωπικότητα του, ο Βενιζέλος, έκανε πραγματικότητα το εθνικό όραμα της ελληνικής φυλής. Έθεσε τα θεμέλια για μια Ελλάδα των 5 θαλασσών και 2 ηπείρων, σεβαστή στους φίλους της και φοβερή στους εχθρούς της. Με τη μεγαλοσύνη και το πάθος του για την αναγέννηση της πατρίδας μας, πέρασε στο πάνθεο της ελληνικής Ιστορίας ως ο άξιος ταγός της μοίρας του τόπου μας, ως ο Παράκλητος του Έθνους μας, ο Μεσσίας του Ελληνισμού.
Γεννημένος στις 23 Αυγούστου 1864 στις Μουρνιές των Χανίων, γαλουχείται με το πικρό γάλα της σκλαβιάς και τρώει το λιγοστό ψωμί της ξενιτιάς στη Σύρο όπου «εξ απαλών ονύχων» αναγκάζεται να καταφύγει. Η παιδική και νεανική του ψυχή ποτίζεται από τα δεινά της σκλαβιάς και η τάση του να μασκαρεύεται με πανοπλίες, να πολεμά τους Τούρκους με αυτοσχέδια όπλα, διαγράφουν το νεανικό πόθο που όταν γίνεται ώριμος τον μετατρέπει σε σκληρό αγώνα και ακατάπαυστη ελληνική πάλη. Το υψηλό φρόνημα του, δε λυγίζει στις Οθωμανικές αυθαιρεσίες Θα έλεγε κανείς ότι θεριεύει και πλάι σε αυτό ανδρώνεται μια φυσιογνωμία, σπέρμα «ευγενούς καρπού», γνήσια έκφραση της λεβέντικης Κρητικής ψυχής.
Γοητεύοντας τον απεσταλμένο των Άγγλων, όντας ακόμη φοιτητής, με την άνεση που εκθέτει τις απόψεις του, την πειστική επιχειρηματολογία που επικαλείται και τη διπλωματική εμβρίθεια που τον διακρίνει, σημαδεύει τη ζωή του με συνεχείς πολιτικούς αγώνες, που στοχεύουν στην εθνική αποκατάσταση της Κρήτης και την ένωση της με τη μητέρα Ελλάδα. Μπορεί ο απλός λαός να μην καταλάβαινε τις Νομικές Ιδέες του Βενιζέλου, αλλά και δεν μπορούσε να αντισταθεί στην ακαταμάχητη γοητεία του, η οποία ενέπνεε εμπιστοσύνη και που τον έκανε να ακολουθεί πειθαρχημένα, όπως το κοπάδι ακολουθεί το βοσκό. Έτσι, ενώ απολαμβάνει την αγάπη ενός λαού, που είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για χάρη του, φανερώνει τα μεγαλεπήβολα σχέδια του, τυπώνοντας τα σε εφημερίδες και εκλέγεται βουλευτής.
Η φλόγα της ψυχής του και το προοδευτικό πνεύμα του, τον έκαναν να γεφυρώσει το άσπονδο μίσος που κυριαρχούσε μεταξύ των δύο παρατάξεων της Κρήτης, καθώς η διασφάλιση της εφαρμογής των νόμων, η κατοχύρωση των θεμελιωδών φιλελευθέρων αρχών, η λειτουργία της κρατικής μηχανής και η ώθηση προς την οικονομική ανάπτυξη, αποτελούν τις κύριες παραμέτρους του. Κορυφαία στιγμή στην πολιτική του σταδιοδρομία, αναντίρρητα, αποτελεί το κίνημα του θερίσου, μία έκρηξη με ηφαιστειακές διαστάσεις, πυροδοτούμενη από τον ίδιο, ως αποτέλεσμα της ρήξης του με τον πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος, διορισμένος από τις Μεγάλες Δυνάμεις, εξυπηρετούσε τα σχέδια και τα συμφέροντά τους. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η ένωση της με τη Ελλάδα, θα ήταν αδύνατη αφού οι Μεγάλοι την προτιμούσαν αυτόνομη, πιόνι στις δολοπλοκίες τους στη Μεσόγειο. Αξίζει επίσης να τονιστεί , ότι το κίνημα του Θερίσου, τον ανέβασε στο ψηλότερο σκαλοπάτι της δόξας, βαφτίζοντάς τον Εθνάρχη και Δημιουργό.
Ήταν μόλις 44 χρόνων το 1908, όταν μετά την επανάσταση των Νεότουρκων, επισημοποιείται η Ένωση με την Ελλάδα. Γνήσιος εκτιμητής των καταστάσεων, παραιτείται για να αποφύγει συγκρούσεις με τις Μ.Δυνάμεις, και πηγαίνει στην Αθήνα όπου καλείται να εξομαλύνει την κατάσταση, αφού από την υπερεικοσάχρονη πολιτική δράση του, είχε αποκτήσει πήρα και αντίληψη διπλωματική, ωριμότητα και υπεροχή που έκαναν διακριτή την περίλαμπρη σταδιοδρομία του. Ένα μέρος από τα μαλλιά και τα γένια του είχε υπολευκανθεί. Με τα γυαλιά και τους καλούς τρόπους, την πειστική ευγλωσσία του, έδινε την εντύπωση ανθρώπου, που μιλούσε με ειλικρίνεια, πράγμα που οδήγησε σε συντριπτική νίκη του κόμματος του.
Έτσι, αναλαμβάνει την ανασυγκρότηση της χώρας και την εξυγίανση του κρατικού μηχανισμού, με έναν πρωτοφανή οργασμό δημιουργίας. Διακρίνεται από μια πρωτόγονη διαίσθηση, έναν υψηλό πολιτικό ρεαλισμό. Καταπιάνεται με την αναδιοργάνωση του κράτους ενώ παράλληλα επιδίδεται και στην υλοποίηση ορισμένων άλλων προτεραιοτήτων ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας. Η δυσφορία του αγροτικού κόσμου και η πικρία του αστικού καθώς και η φαυλοκρατική ολιγαρχία είναι δυσοίωνα σημάδια για τη πορεία του τόπου και γεννούν τη υποχρέωση κατάρτισης της εργατικής νομοθεσίας με επιστημονική μεθόδευση. Για το λόγο αυτό, το τμήμα εργασίας και κοινωνικής πρόνοιας, διοργάνωσε την κρατική μέριμνα υπέρ των εργαζομένων. Συγκεκριμένα, καταρτίστηκαν μελέτες περί των όρων εργασίας και μελετήθηκαν τα προτεινόμενα για τις συνθήκες του τόπου μέσα επέμβασης του κράτους στις διαφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Επιπλέον έγιναν συγκριτικές έρευνες για τα ισχύοντα σε προηγμένα κράτη και καταρτίστηκαν μελέτες και σχέδια για τη
συνδικαλιστική και συνεταιριστική οργάνωση των εργαζομένων, έτσι ώστε να σημειωθεί πρόοδος στην απόδοσή τους. Επίσης, άρχισε να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισής τους από εργασιακά ατυχήματα. Ο Βενιζέλος είχε αναγνωρίσει και το όπλο της απεργίας, αλλά δεν ήταν διατεθειμένος να γίνει μοχλός παράλυσης του οικονομικού βίου της χώρας. Παράλληλα, στον τομέα της υγείας, η θεμελίωση του θεσμού των κοινωνικών ασφαλίσεων αποτέλεσε ιστορικό άλμα προόδου, ενώ πανηγυρική εκδήλωση ήταν η μεγάλη αγροτική μεταρρύθμιση. Θέσπισε το δικαίωμα της απαλλοτρίωσης των τσιφλικιών από το κράτος και σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα γεωργικής πολιτικής, απέβλεπε στην εντατική εκμετάλλευση της ελληνικής γης και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του Έλληνα αγρότη, που αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της κοινωνίας μας.
Από την άλλη πλευρά, στις αρνητικές αντιδράσεις, έρχονται να προστεθούν οι ευνοούμενοι του καθεστώτος που εκμεταλλεύονται τις πλουτοπαραγωγικές δυνάμεις του έθνους και ακόμη το σύστημα της ευνοιοκρατίας που επικρατεί για την επάνδρωση των δημοσίων θέσεων, κάτι που έχει παραλύσει τον κρατικό μηχανισμό. Για να δώσει λύση και σε αυτό το πρόβλημα, κατάρτισε τη φορολογική πολιτική, προσαρμόζοντας τους φόρους με τρόπο, ώστε να εκπληρώνουν τον προορισμό τους, χωρίς όμως να κάμπτουν τη δημιουργική έφεση της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας.
Βαρύτητα δόθηκε και στην εκπαίδευση, καθώς πίστευε ότι η μόρφωση ήταν ισάξια με τα εθνικά ταμπού καθώς σχετιζόταν άμεσα με την εξωτερική πολιτική. Είναι γεγονός ότι και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ο Βενιζέλος έκανε πολλά. Ένα από αυτά ήταν η νύμφη του Θερμαϊκού, που όμως δεν ήταν αρκετή. Σειρά είχαν Βέροια, Κατερίνη, Ήπειρος, μαζί με τα νησιά του Αιγαίου, η ελληνικότητα των οποίων αποκαταστάθηκε, αφού ο Βενιζέλος, με το διπλωματικό του ταλέντο, απέσπασε την εύνοια των Μεγάλων για άλλη μια φορά.
Οι ρίζες ενός υποβόσκοντος διχασμού, που ξετυλίχτηκε σε χωρισμό του ελληνισμού, έγιναν ορατές στην Αθήνα με το παλάτι να είναι άνδρο των Γερμανών, που βασάνιζαν έναν ολόκληρο λαό, κρυμμένοι πίσω από την πανελλήνια προσωπικότητα του Βενιζέλου. Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το συνέδριο του Παρισιού το Νοέμβριο του 1918, σκοπός του οποίου ήταν ο διακανονισμός των διαφορών και εκκρεμοτήτων μεταξύ νικητών και ηττημένων του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Βενιζέλος, στηριζόμενος στο «Αρχαί εθνικοτήτων», προσκομίζει αδιάσειστα στοιχεία σχετικά με την αναγνώριση του αλύτρωτου ελληνισμού της Τουρκίας, με στόχο να πείσει τους συμμάχους. Και θα τα καταφέρει. Θα υλοποιήσει το όνειρο του ελληνισμού, θα μετουσιώσει τις προσδοκίες τόσων χρόνων σε θρύλο, θα μεταφράσει τη Μεγάλη Ιδέα στη δημιουργία της χώρας των 5 θαλασσών και 2 ηπείρων. Τα ελληνικά σύνορα προωθούνται μέχρι την Κων/πολη και τη Μαύρη Θάλασσα μαζί με τα παράλια της Μ. Ασίας και τα Δωδεκάνησα και μαζί προωθείται και το γόητρο του σε εθνικό αναδημιουργό. Τότε, θα εκτιμηθεί επάξια η επίδοση του Έλληνα πολιτικού στο διεθνή διπλωματικό στίβο. Το προικισμένο μυαλό του θα αφήσει άναυδους όλους τους ομοτράπεζούς του, αφού πρώτα τους ξεγελάσει να υπογράψουν χωρίς να κατανοούν τι σημασία είχε η υπογραφή τους. Θα φτάσει στο αποκορύφωμα, παραδίδοντας μαθήματα σε ευρωπαίους διπλωμάτες. Ίσως το γεγονός αυτό, ενόχλησε κάποιους ώστε να πραγματοποιήσουν την πρώτη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, αφήνοντας πληγή όχι στο σώμα, αλλά στην καρδιά του, μια πληγή που δεν έκλεισε ποτέ…
O ελληνικός λαός όμως στις εκλογές που ακολουθούν θα υπογράψει την καταδίκη του σε θάνατο την κρισιμότερη στιγμή της ιστορίας του, ευνουχίζοντας την πολιτική ηγεσία του τόπου, θυσιάζοντας τον «πολιτικό κολοσσό του έθνους», και στερώντας το Βενιζέλο την εμπιστοσύνη και την ευγνωμοσύνη του. Έτσι, σαν εξοστρακισμένος Αριστείδης, έφευγε προφητευόμενος το αναπόφευκτο καταστροφικό μέλλον…Η ηγεσία της χώρας, δοσμένη στα χέρια ανίκανων ανθρώπων, διέπραττε το ανοσιούργημα να υιοθετεί τις πολιτικές θέσεις του προκάτοχού της, ενώ αυτός, αυτοεξόριστος παρακολουθούσε τα δρώμενα ως απλός θεατής.
Όμως η αντίστροφη μέτρηση για τα ελληνικά όνειρα άρχισε, με τον ενταφιασμό του Μικρασιατικού ελληνισμού να είναι ορατός στα πρώτα αιμοσταγή και αποτρόπαια εγκλήματα των Τούρκων. Ο Βενιζέλος μάταια θα προσπαθήσει να πείσει ότι επιτελούν πράξεις αυτοκτονίας. Εκείνοι, θέλοντας να υπερθεματίσουν την πολιτική του, υπερτίμησαν την αξιοπιστία των συμμάχων, καθώς επίσης και τις δυνατότητες που είχε μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα να επιβάλλει ειρήνη, υποτιμώντας το δυναμισμό του τουρκικού έθνους, θεωρώντας το νεκρό, τη στιγμή που νεκρό είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος.
Ο Ελευθέριος θα παρακολουθήσει από μακριά το ξέφτισμα του έργου του, χωρίς να μπορεί να επιστρέψει. Η λέξη φρίκη αρχίζει να αποκτά περιεχόμενο στη Μικρά Ασία, καθώς ο ξεριζωμός του έθνους είναι ολοκληρωτικός και ο διασυρμός του συγκλονιστικός. Απαράμιλλες είναι οι σκηνές βίας και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι δεν απαθανατίζονται σε χαρτί. Και καταστρέφονται τα εθνικά οράματα και η Ελλάδα των 2 ηπείρων και των 5 θαλασσών…
Θα ακολουθήσει η συνθήκη της Λωζάννης, μία από τις τραγικότερες στιγμές του έθνους. Ο Βενιζέλος, ως αντιπρόσωπος του ελληνισμού, καλείται από τη φωνή των Ελλήνων, που μετά βίας βγαίνει μέσα από τα ερείπια, να σώσει ότι μπορεί. Εκείνος, θα ρίξει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλο το γόητρο και το κύρος του για να ισοφαρίσει την αδυναμία της υπόθεσης. Εντούτοις, παρόλο που υπογράφτηκε ειρήνη με την Τουρκία, έμενε ανεξίτηλη η μικρασιατική τραγωδία ποτισμένη με ποταμούς ελληνικού αίματος.
Μετά από μία περίοδο πολιτικής αστάθειας, οι ελπίδες των Ελλήνων είχαν ήδη θρυμματιστεί στις φρικιαστικές αναμνήσεις του παρελθόντος. Ο Βενιζέλος, θα επιστρέψει και θα παίξει το ρόλο του υπερκομματικού ηγέτη, πρωτοστατώντας στην ανόρθωση του κράτους. Προχωρά σε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με σκοπό τη διοχέτευση μεγάλου αριθμού μαθητών , ιδρύει την Αγροτική τράπεζα στην Αθήνα και τα εθνικό Θέατρο, έργα μεγάλης σημασίας, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει η σύνταξη του Αστικού Κώδικα. Κατασκευάζονται αρδευτικά και λιμενικά έργα, σιδηροδρομικές και οδικές γραμμές συγκοινωνίας και γίνεται προσπάθεια για την εξασφάλιση της υγείας.
Ως προς το διεθνές στερέωμα, που ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της εθνικής πολιτικής, κέρδισε έδαφος , σε αντίθεση με το πολιτικό έδαφος, το οποίο έχασε, γεγονός που προκάλεσε τη δεύτερη απόπειρα κατά της ζωής του. Η φρικτή αυτή εμπειρία, με την ηχώ των πυροβολισμών και τη γεύση του αίματος, θα τον αναγκάσει να καταφύγει στη Γαλλία.
Ο χάρος που δεν τόλμησε να χτυπήσει το λεβέντη Κρητικό στον Κολοφώνα της δόξας του, θα έρθει πισώπλατα και άνανδρα να του στερήσει τη ζωή, βρίσκοντάς τον στην οδό Μποζόν, στις 18 Μαρτίου 1936,μακριά από τα λημέρια του και τις κρητικές μαδάρες, που με τέτοιο πάθος αγωνίστηκε γι’ αυτές.
Ακόμα και οι εχθροί του αναγνώρισαν την πολυεπίπεδη προσφορά του, και το προνόμιο του μεγάλου, που μπορεί να κυβερνά και μετά το θάνατό του, αλλά της μισαλλοδοξίας έρμαια και των τυφλών παθών, άνθρωποι μικροί, φιλόδοξοι, αγνόησαν τον φλογερό αυτό μαέστρο της πολιτικής, τον ανιδιοτελή άρχοντα-πολιτικό διεθνής ολκής και έπαιξαν με την τύχη της πατρίδας μας.
Τώρα όλα είναι παρελθόν. Ένα παρελθόν, που σίγουρα θα αποτελέσει παράδειγμα για τις επόμενες γενιές. Ο Βενιζέλος, ακόμη και νεκρός, φέρει ευθύνες απέναντι μας και επιδρά πάνω μας με τη μαγνητική του δύναμη. Η σορός του μεταφέρεται στα Χανιά και ολόκληρη η Κρήτη τιμά τον «αθάνατο εχθρό της». Το φέρετρο γλιστρά στον τάφο. Χάνεται στην αιωνιότητα. Οι τουφεκιές που πέφτουν, οι φλόγες που ξεσπάνε από τα όπλα, η ηχώ που αναδύεται, είναι ο Αποχαιρετισμός. Κι έπειτα η μαρμαρένια πλάκα με το όνομά του «Δόξα και πτώση, μίσος και αγάπη, όνειρα και σκιές»
Γεννημένος στις 23 Αυγούστου 1864 στις Μουρνιές των Χανίων, γαλουχείται με το πικρό γάλα της σκλαβιάς και τρώει το λιγοστό ψωμί της ξενιτιάς στη Σύρο όπου «εξ απαλών ονύχων» αναγκάζεται να καταφύγει. Η παιδική και νεανική του ψυχή ποτίζεται από τα δεινά της σκλαβιάς και η τάση του να μασκαρεύεται με πανοπλίες, να πολεμά τους Τούρκους με αυτοσχέδια όπλα, διαγράφουν το νεανικό πόθο που όταν γίνεται ώριμος τον μετατρέπει σε σκληρό αγώνα και ακατάπαυστη ελληνική πάλη. Το υψηλό φρόνημα του, δε λυγίζει στις Οθωμανικές αυθαιρεσίες Θα έλεγε κανείς ότι θεριεύει και πλάι σε αυτό ανδρώνεται μια φυσιογνωμία, σπέρμα «ευγενούς καρπού», γνήσια έκφραση της λεβέντικης Κρητικής ψυχής.
Γοητεύοντας τον απεσταλμένο των Άγγλων, όντας ακόμη φοιτητής, με την άνεση που εκθέτει τις απόψεις του, την πειστική επιχειρηματολογία που επικαλείται και τη διπλωματική εμβρίθεια που τον διακρίνει, σημαδεύει τη ζωή του με συνεχείς πολιτικούς αγώνες, που στοχεύουν στην εθνική αποκατάσταση της Κρήτης και την ένωση της με τη μητέρα Ελλάδα. Μπορεί ο απλός λαός να μην καταλάβαινε τις Νομικές Ιδέες του Βενιζέλου, αλλά και δεν μπορούσε να αντισταθεί στην ακαταμάχητη γοητεία του, η οποία ενέπνεε εμπιστοσύνη και που τον έκανε να ακολουθεί πειθαρχημένα, όπως το κοπάδι ακολουθεί το βοσκό. Έτσι, ενώ απολαμβάνει την αγάπη ενός λαού, που είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για χάρη του, φανερώνει τα μεγαλεπήβολα σχέδια του, τυπώνοντας τα σε εφημερίδες και εκλέγεται βουλευτής.
Η φλόγα της ψυχής του και το προοδευτικό πνεύμα του, τον έκαναν να γεφυρώσει το άσπονδο μίσος που κυριαρχούσε μεταξύ των δύο παρατάξεων της Κρήτης, καθώς η διασφάλιση της εφαρμογής των νόμων, η κατοχύρωση των θεμελιωδών φιλελευθέρων αρχών, η λειτουργία της κρατικής μηχανής και η ώθηση προς την οικονομική ανάπτυξη, αποτελούν τις κύριες παραμέτρους του. Κορυφαία στιγμή στην πολιτική του σταδιοδρομία, αναντίρρητα, αποτελεί το κίνημα του θερίσου, μία έκρηξη με ηφαιστειακές διαστάσεις, πυροδοτούμενη από τον ίδιο, ως αποτέλεσμα της ρήξης του με τον πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος, διορισμένος από τις Μεγάλες Δυνάμεις, εξυπηρετούσε τα σχέδια και τα συμφέροντά τους. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η ένωση της με τη Ελλάδα, θα ήταν αδύνατη αφού οι Μεγάλοι την προτιμούσαν αυτόνομη, πιόνι στις δολοπλοκίες τους στη Μεσόγειο. Αξίζει επίσης να τονιστεί , ότι το κίνημα του Θερίσου, τον ανέβασε στο ψηλότερο σκαλοπάτι της δόξας, βαφτίζοντάς τον Εθνάρχη και Δημιουργό.
Ήταν μόλις 44 χρόνων το 1908, όταν μετά την επανάσταση των Νεότουρκων, επισημοποιείται η Ένωση με την Ελλάδα. Γνήσιος εκτιμητής των καταστάσεων, παραιτείται για να αποφύγει συγκρούσεις με τις Μ.Δυνάμεις, και πηγαίνει στην Αθήνα όπου καλείται να εξομαλύνει την κατάσταση, αφού από την υπερεικοσάχρονη πολιτική δράση του, είχε αποκτήσει πήρα και αντίληψη διπλωματική, ωριμότητα και υπεροχή που έκαναν διακριτή την περίλαμπρη σταδιοδρομία του. Ένα μέρος από τα μαλλιά και τα γένια του είχε υπολευκανθεί. Με τα γυαλιά και τους καλούς τρόπους, την πειστική ευγλωσσία του, έδινε την εντύπωση ανθρώπου, που μιλούσε με ειλικρίνεια, πράγμα που οδήγησε σε συντριπτική νίκη του κόμματος του.
Έτσι, αναλαμβάνει την ανασυγκρότηση της χώρας και την εξυγίανση του κρατικού μηχανισμού, με έναν πρωτοφανή οργασμό δημιουργίας. Διακρίνεται από μια πρωτόγονη διαίσθηση, έναν υψηλό πολιτικό ρεαλισμό. Καταπιάνεται με την αναδιοργάνωση του κράτους ενώ παράλληλα επιδίδεται και στην υλοποίηση ορισμένων άλλων προτεραιοτήτων ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας. Η δυσφορία του αγροτικού κόσμου και η πικρία του αστικού καθώς και η φαυλοκρατική ολιγαρχία είναι δυσοίωνα σημάδια για τη πορεία του τόπου και γεννούν τη υποχρέωση κατάρτισης της εργατικής νομοθεσίας με επιστημονική μεθόδευση. Για το λόγο αυτό, το τμήμα εργασίας και κοινωνικής πρόνοιας, διοργάνωσε την κρατική μέριμνα υπέρ των εργαζομένων. Συγκεκριμένα, καταρτίστηκαν μελέτες περί των όρων εργασίας και μελετήθηκαν τα προτεινόμενα για τις συνθήκες του τόπου μέσα επέμβασης του κράτους στις διαφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Επιπλέον έγιναν συγκριτικές έρευνες για τα ισχύοντα σε προηγμένα κράτη και καταρτίστηκαν μελέτες και σχέδια για τη
συνδικαλιστική και συνεταιριστική οργάνωση των εργαζομένων, έτσι ώστε να σημειωθεί πρόοδος στην απόδοσή τους. Επίσης, άρχισε να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισής τους από εργασιακά ατυχήματα. Ο Βενιζέλος είχε αναγνωρίσει και το όπλο της απεργίας, αλλά δεν ήταν διατεθειμένος να γίνει μοχλός παράλυσης του οικονομικού βίου της χώρας. Παράλληλα, στον τομέα της υγείας, η θεμελίωση του θεσμού των κοινωνικών ασφαλίσεων αποτέλεσε ιστορικό άλμα προόδου, ενώ πανηγυρική εκδήλωση ήταν η μεγάλη αγροτική μεταρρύθμιση. Θέσπισε το δικαίωμα της απαλλοτρίωσης των τσιφλικιών από το κράτος και σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα γεωργικής πολιτικής, απέβλεπε στην εντατική εκμετάλλευση της ελληνικής γης και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του Έλληνα αγρότη, που αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της κοινωνίας μας.
Από την άλλη πλευρά, στις αρνητικές αντιδράσεις, έρχονται να προστεθούν οι ευνοούμενοι του καθεστώτος που εκμεταλλεύονται τις πλουτοπαραγωγικές δυνάμεις του έθνους και ακόμη το σύστημα της ευνοιοκρατίας που επικρατεί για την επάνδρωση των δημοσίων θέσεων, κάτι που έχει παραλύσει τον κρατικό μηχανισμό. Για να δώσει λύση και σε αυτό το πρόβλημα, κατάρτισε τη φορολογική πολιτική, προσαρμόζοντας τους φόρους με τρόπο, ώστε να εκπληρώνουν τον προορισμό τους, χωρίς όμως να κάμπτουν τη δημιουργική έφεση της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας.
Βαρύτητα δόθηκε και στην εκπαίδευση, καθώς πίστευε ότι η μόρφωση ήταν ισάξια με τα εθνικά ταμπού καθώς σχετιζόταν άμεσα με την εξωτερική πολιτική. Είναι γεγονός ότι και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ο Βενιζέλος έκανε πολλά. Ένα από αυτά ήταν η νύμφη του Θερμαϊκού, που όμως δεν ήταν αρκετή. Σειρά είχαν Βέροια, Κατερίνη, Ήπειρος, μαζί με τα νησιά του Αιγαίου, η ελληνικότητα των οποίων αποκαταστάθηκε, αφού ο Βενιζέλος, με το διπλωματικό του ταλέντο, απέσπασε την εύνοια των Μεγάλων για άλλη μια φορά.
Οι ρίζες ενός υποβόσκοντος διχασμού, που ξετυλίχτηκε σε χωρισμό του ελληνισμού, έγιναν ορατές στην Αθήνα με το παλάτι να είναι άνδρο των Γερμανών, που βασάνιζαν έναν ολόκληρο λαό, κρυμμένοι πίσω από την πανελλήνια προσωπικότητα του Βενιζέλου. Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το συνέδριο του Παρισιού το Νοέμβριο του 1918, σκοπός του οποίου ήταν ο διακανονισμός των διαφορών και εκκρεμοτήτων μεταξύ νικητών και ηττημένων του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Βενιζέλος, στηριζόμενος στο «Αρχαί εθνικοτήτων», προσκομίζει αδιάσειστα στοιχεία σχετικά με την αναγνώριση του αλύτρωτου ελληνισμού της Τουρκίας, με στόχο να πείσει τους συμμάχους. Και θα τα καταφέρει. Θα υλοποιήσει το όνειρο του ελληνισμού, θα μετουσιώσει τις προσδοκίες τόσων χρόνων σε θρύλο, θα μεταφράσει τη Μεγάλη Ιδέα στη δημιουργία της χώρας των 5 θαλασσών και 2 ηπείρων. Τα ελληνικά σύνορα προωθούνται μέχρι την Κων/πολη και τη Μαύρη Θάλασσα μαζί με τα παράλια της Μ. Ασίας και τα Δωδεκάνησα και μαζί προωθείται και το γόητρο του σε εθνικό αναδημιουργό. Τότε, θα εκτιμηθεί επάξια η επίδοση του Έλληνα πολιτικού στο διεθνή διπλωματικό στίβο. Το προικισμένο μυαλό του θα αφήσει άναυδους όλους τους ομοτράπεζούς του, αφού πρώτα τους ξεγελάσει να υπογράψουν χωρίς να κατανοούν τι σημασία είχε η υπογραφή τους. Θα φτάσει στο αποκορύφωμα, παραδίδοντας μαθήματα σε ευρωπαίους διπλωμάτες. Ίσως το γεγονός αυτό, ενόχλησε κάποιους ώστε να πραγματοποιήσουν την πρώτη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, αφήνοντας πληγή όχι στο σώμα, αλλά στην καρδιά του, μια πληγή που δεν έκλεισε ποτέ…
O ελληνικός λαός όμως στις εκλογές που ακολουθούν θα υπογράψει την καταδίκη του σε θάνατο την κρισιμότερη στιγμή της ιστορίας του, ευνουχίζοντας την πολιτική ηγεσία του τόπου, θυσιάζοντας τον «πολιτικό κολοσσό του έθνους», και στερώντας το Βενιζέλο την εμπιστοσύνη και την ευγνωμοσύνη του. Έτσι, σαν εξοστρακισμένος Αριστείδης, έφευγε προφητευόμενος το αναπόφευκτο καταστροφικό μέλλον…Η ηγεσία της χώρας, δοσμένη στα χέρια ανίκανων ανθρώπων, διέπραττε το ανοσιούργημα να υιοθετεί τις πολιτικές θέσεις του προκάτοχού της, ενώ αυτός, αυτοεξόριστος παρακολουθούσε τα δρώμενα ως απλός θεατής.
Όμως η αντίστροφη μέτρηση για τα ελληνικά όνειρα άρχισε, με τον ενταφιασμό του Μικρασιατικού ελληνισμού να είναι ορατός στα πρώτα αιμοσταγή και αποτρόπαια εγκλήματα των Τούρκων. Ο Βενιζέλος μάταια θα προσπαθήσει να πείσει ότι επιτελούν πράξεις αυτοκτονίας. Εκείνοι, θέλοντας να υπερθεματίσουν την πολιτική του, υπερτίμησαν την αξιοπιστία των συμμάχων, καθώς επίσης και τις δυνατότητες που είχε μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα να επιβάλλει ειρήνη, υποτιμώντας το δυναμισμό του τουρκικού έθνους, θεωρώντας το νεκρό, τη στιγμή που νεκρό είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος.
Ο Ελευθέριος θα παρακολουθήσει από μακριά το ξέφτισμα του έργου του, χωρίς να μπορεί να επιστρέψει. Η λέξη φρίκη αρχίζει να αποκτά περιεχόμενο στη Μικρά Ασία, καθώς ο ξεριζωμός του έθνους είναι ολοκληρωτικός και ο διασυρμός του συγκλονιστικός. Απαράμιλλες είναι οι σκηνές βίας και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι δεν απαθανατίζονται σε χαρτί. Και καταστρέφονται τα εθνικά οράματα και η Ελλάδα των 2 ηπείρων και των 5 θαλασσών…
Θα ακολουθήσει η συνθήκη της Λωζάννης, μία από τις τραγικότερες στιγμές του έθνους. Ο Βενιζέλος, ως αντιπρόσωπος του ελληνισμού, καλείται από τη φωνή των Ελλήνων, που μετά βίας βγαίνει μέσα από τα ερείπια, να σώσει ότι μπορεί. Εκείνος, θα ρίξει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλο το γόητρο και το κύρος του για να ισοφαρίσει την αδυναμία της υπόθεσης. Εντούτοις, παρόλο που υπογράφτηκε ειρήνη με την Τουρκία, έμενε ανεξίτηλη η μικρασιατική τραγωδία ποτισμένη με ποταμούς ελληνικού αίματος.
Μετά από μία περίοδο πολιτικής αστάθειας, οι ελπίδες των Ελλήνων είχαν ήδη θρυμματιστεί στις φρικιαστικές αναμνήσεις του παρελθόντος. Ο Βενιζέλος, θα επιστρέψει και θα παίξει το ρόλο του υπερκομματικού ηγέτη, πρωτοστατώντας στην ανόρθωση του κράτους. Προχωρά σε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με σκοπό τη διοχέτευση μεγάλου αριθμού μαθητών , ιδρύει την Αγροτική τράπεζα στην Αθήνα και τα εθνικό Θέατρο, έργα μεγάλης σημασίας, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει η σύνταξη του Αστικού Κώδικα. Κατασκευάζονται αρδευτικά και λιμενικά έργα, σιδηροδρομικές και οδικές γραμμές συγκοινωνίας και γίνεται προσπάθεια για την εξασφάλιση της υγείας.
Ως προς το διεθνές στερέωμα, που ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της εθνικής πολιτικής, κέρδισε έδαφος , σε αντίθεση με το πολιτικό έδαφος, το οποίο έχασε, γεγονός που προκάλεσε τη δεύτερη απόπειρα κατά της ζωής του. Η φρικτή αυτή εμπειρία, με την ηχώ των πυροβολισμών και τη γεύση του αίματος, θα τον αναγκάσει να καταφύγει στη Γαλλία.
Ο χάρος που δεν τόλμησε να χτυπήσει το λεβέντη Κρητικό στον Κολοφώνα της δόξας του, θα έρθει πισώπλατα και άνανδρα να του στερήσει τη ζωή, βρίσκοντάς τον στην οδό Μποζόν, στις 18 Μαρτίου 1936,μακριά από τα λημέρια του και τις κρητικές μαδάρες, που με τέτοιο πάθος αγωνίστηκε γι’ αυτές.
Ακόμα και οι εχθροί του αναγνώρισαν την πολυεπίπεδη προσφορά του, και το προνόμιο του μεγάλου, που μπορεί να κυβερνά και μετά το θάνατό του, αλλά της μισαλλοδοξίας έρμαια και των τυφλών παθών, άνθρωποι μικροί, φιλόδοξοι, αγνόησαν τον φλογερό αυτό μαέστρο της πολιτικής, τον ανιδιοτελή άρχοντα-πολιτικό διεθνής ολκής και έπαιξαν με την τύχη της πατρίδας μας.
Τώρα όλα είναι παρελθόν. Ένα παρελθόν, που σίγουρα θα αποτελέσει παράδειγμα για τις επόμενες γενιές. Ο Βενιζέλος, ακόμη και νεκρός, φέρει ευθύνες απέναντι μας και επιδρά πάνω μας με τη μαγνητική του δύναμη. Η σορός του μεταφέρεται στα Χανιά και ολόκληρη η Κρήτη τιμά τον «αθάνατο εχθρό της». Το φέρετρο γλιστρά στον τάφο. Χάνεται στην αιωνιότητα. Οι τουφεκιές που πέφτουν, οι φλόγες που ξεσπάνε από τα όπλα, η ηχώ που αναδύεται, είναι ο Αποχαιρετισμός. Κι έπειτα η μαρμαρένια πλάκα με το όνομά του «Δόξα και πτώση, μίσος και αγάπη, όνειρα και σκιές»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου